Ukimwi ni nini?
Ukimwi ni ugonjwa unaosababishwa na virusi vya ukimwi (VVU)/(HIV). VVU huharibu seli za kinga mwilini, zinazojulikana kama seli T, ambazo husaidia mwili kupambana na maambukizi.
Jinsi Ukimwi unavyoenea
- Ngono isiyo salama, kama vile kujamiiana bila kondomu.
- Kushiriki sindano au vifaa vya sindano na mtu aliyeambukizwa VVU.
- Kuambukizwa kutoka kwa mama aliyeambukizwa VVU kwa mtoto wake wakati wa ujauzito, kuzaa, au kunyonyesha.
Dalili za VVU kwa jinsia zote
VVU ina hatua 3 zenye dalili tofauti
Hatua ya 1:
- Dalili za mafua (homa, baridi, upele, uchovu)
- Node za lymph zilizovimba
- Inaweza kutokea wiki 2-4 baada ya kuambukizwa
- Watu wengine hawana dalili
Hatua ya 2:
- Hakuna dalili au dalili wastani
- Virusi huongezeka kwa viwango vya chini
- Inaweza kudumu miaka 10-15 bila matibabu
Hatua ya 3:
- Dalili kali ya vvu
- Kupunguza uzito haraka, homa ya mara kwa mara, kuhara
- Vidonda, pneumonia, kupoteza kumbukumbu
- Hutokea wakati VVU haijatibiwa
Dalili za ukimwi kwa wanawake
Ni muhimu kutambua kwamba dalili hizi maalum za kiume zinaweza pia kuwa ishara za hali nyingine. Kuna ishara chache ambazo hutokea kwa wanawake pekee, mara nyingi katika hatua za mwisho za maambukizi ya VVU:
Mabadiliko katika hedhi.
Unaweza kuwa na damu nyepesi au nzito zaidi, kukosa hedhi. Stress au magonjwa mengine ya zinaa, yanaweza pia kusababisha suala hili. Lakini pia inaweza kutokea kwa sababu ya athari za virusi kwenye mfumo wako wa kinga, ambayo inaweza kubadilisha homoni zako.
Maumivu ya tumbo ya chini.
Hii ni moja ya dalili ya maambukizi kwenye mfuko wa uzazi, ovari na mirija ya uzazi, inaitwa pelvic inflammatory disease (PID). PID pia inaweza kusababisha:
- Kutokwa na majimaji yasiyo ya kawaida ukeni
- Homa
- Hedhi isivyo ya kawaida
- Maumivu wakati wa ngono
- Maumivu kwenye tumbo lako la juu
Maambukizi ya fangasi kwenye uke.
Wanawake wengi wenye VVU hukuwa na hii mara nyingi. Unapopata maambukizi ya fangasi, unaweza pia kuwa na:
- Utokwaji mwingi mweupe kutoka kwa uke wako
- Maumivu wakati wa ngono
- Maumivu wakati wa kukojoa
- Kuungua kwa uke au maumivu
Wanawake wanaweza kufanya nini ili kuzuia kuenea kwa VVU?
Hatua hizi zinaweza kusaidia kupunguza hatari ya kuambukizwa VVU:
- Shiriki hali yako ya sasa ya magonjwa ya zinaa na VVU na mtu unayetaka kufanya mapenzi naye na uulize yake pia. Kujua hali yao itakusaidia kufanya maamuzi sahihi zaidi.
- Tumia kondomu kwa aina yoyote ya mchezo wa ngono. Kondomu zinapotumiwa kwa usahihi ni nzuri sana katika kulinda dhidi ya VVU.
- Jaribu kutoshiriki au kutumia sindano iliyotumiwa. Hospitali nyingi zina programu za kubadilisha na kutupa sindano zilizotumiwa.
- Chukua tahadhari unapoguza damu. Daima fikiria kwamba damu inaweza kuwa ya kuambukiza. Tumia glavu za mpira na vizuizi vingine kwa ulinzi unapoguza damu ya mtu.