Ukimwi ni nini?
Ukimwi ni ugonjwa wa kuambukiza unaosababishwa na virusi vya ukimwi (VVU)/ (HIV). Virusi hivi huingia na kuharibu seli za kinga za mwili, ambazo husaidia kulinda mwili dhidi ya maambukizi.
Jinsi ukimwi unavyoenea
- Ngono isiyo salama, kama vile kujamiiana bila kondomu.
- Kushiriki sindano au vifaa vya sindano na mtu aliyeambukizwa VVU.
- Kuambukizwa kutoka kwa mama aliyeambukizwa VVU kwa mtoto wake wakati wa ujauzito, kuzaa, au kunyonyesha.
Dalili za VVU kwa jinsia zote
VVU ina hatua 3 zenye dalili tofauti
Hatua ya 1:
- Dalili za mafua (homa, baridi, upele, uchovu)
- Node za lymph zilizovimba
- Inaweza kutokea wiki 2-4 baada ya kuambukizwa
- Watu wengine hawana dalili
Hatua ya 2:
- Hakuna dalili au dalili wastani
- Virusi huongezeka kwa viwango vya chini
- Inaweza kudumu miaka 10-15 bila matibabu
Hatua ya 3:
- Dalili kali ya vvu
- Kupunguza uzito haraka, homa ya mara kwa mara, kuhara
- Vidonda, pneumonia, kupoteza kumbukumbu
- Hutokea wakati VVU haijatibiwa
Dalili za ukimwi maalum kwa wanaume
Ni muhimu kutambua kwamba dalili hizi maalum za kiume zinaweza pia kuwa ishara za hali nyingine. Ikiwa una mojawapo ya haya, hakikisha kuzungumza na daktari wako.
Kukosa hamu ya ngono.
Hii inamaanisha kuwa korodani zako hazitengenezi vya kutosha testosterone, homoni ya ngono. Hali hii inahusishwa na VVU. Upungufu wa homoni za ngono pia unaweza kusababisha:
- Upungufu wa nguvu za kiume
- Kukuwa na Mawazo mengi
- Uchovu
- Ugumba
- Kukosa ndevu
- Ukuaji wa tishu za matiti
Vidonda kwenye uume.
Dalili ya kawaida ya VVU ni vidonda vya wazi, au vidonda mdomoni au kwenye umio. Zinaweza pia kuonekana kwenye mkundu au uume.
Maumivu wakati wa kukojoa.
Katika hali nyingi, hii ni dalili ya maambukizo ya zinaa kama kisonono au klamidia. Inaweza kuashiria uvimbe wa kibofu, tezi ndogo chini ya kibofu. Hali hii inaitwa uvimbe wa tezi dume (prostatitis). Wakati mwingine husababishwa na maambukizi ya bakteria. Dalili zingine za uvimbe wa tezi dume ni pamoja na:
- Maumivu wakati wa kumwaga
- Kukojoa mara nyingi zaidi kuliko kawaida
- Kokojoa damu
- Maumivu ya kibofu, korodani, uume au eneo kati ya korodani na puru.
- Maumivu ya mgongo, tumbo au kinena
Wanaume wanaweza kufanya nini ili kuzuia kuenea kwa VVU?
Hatua hizi zinaweza kusaidia kupunguza hatari ya kuambukizwa VVU:
- Shiriki hali yako ya sasa ya magonjwa ya zinaa na VVU na mtu unayetaka kufanya mapenzi naye na uulize yake pia. Kujua hali yao itakusaidia kufanya maamuzi sahihi zaidi.
- Tumia kondomu kwa aina yoyote ya mchezo wa kupenya uke. Kondomu zinapotumiwa kwa usahihi ni nzuri sana katika kulinda dhidi ya VVU.
- Jaribu kutoshiriki au kutumia sindano iliyotumiwa. Hospitali nyingi zina programu za kubadilisha na kutupa sindano zilizotumiwa.
- Chukua tahadhari unapoguza damu. Daima fikiria kwamba damu inaweza kuwa ya kuambukiza. Tumia glavu za mpira na vizuizi vingine kwa ulinzi unapoguza damu ya mtu.